Kıdem Tazminatında Yeni Düzenleme

Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı, çeşitli nedenlerden dolayı işten ayrılmış olan çalışana işveren tarafından İş Kanunu kapsamında yaptığı toplu ödemedir. Kıdem tazminatı kendi isteği ile işten ayrılmış olan kişilere ödenmemektedir. Kıdem tazminatının sayesinde işten ayrılmış olan işçinin iş ve gelir güvenliği sağlanır. Gereksiz işten çıkarmalar sonucunda işçinin bu durumdan olumsuz etkilenmesinin önüne geçilmiş olur. Kıdem tazminatı işçilerin çalıştıkları süre boyunca yıprandıkları için yıpranma payı olarak da düşünülebilir.

Kıdem Tazminatı Alma Şartları

Kıdem tazminatı alabilmek için bazı şartları sağlanması gerekmektedir. Bu şartları sağlayan kişilere işverenleri tarafından kıdem tazminatı ödemesi yapılır. Kıdem tazminatı ile ilgili yasal düzenleme 4857 sayılı yasada yapılmıştır. Buna göre işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için gereken şartlar şu şekilde sıralanabilir:

Kıdem tazminatı alabilmesi için vefat etmiş olması ya da kendi isteği ile işten ayrılmamış olması gerekmektedir.

İşçi, işverence iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırı olan bir davranış ile işten çıkarılmamış olmalıdır.

İşçi eğer işten kendi isteği ile ayrılıyorsa, İş Yasasının 24. Maddesinde belirtilmiş olan nedenlerden biri ile işten ayrılmış olmalıdır.

Erkek işçi kendi isteği ile işten ayrılıyorsa, askerlik nedeni ile işten ayrılmak zorunda kalması gerekmektedir.

İşten ayrılan kişi kadın ise, çalıştığı sürede evlenmişse bu bir yıl içerisinde işten ayrılmış olması gerekmektedir.

İşçi emekli olabilmesi için gereken şartları yerine getirmiş olmalıdır ve ayrıca toplu ödeme almak için gerekli başvuruları yapmış olmalıdır.

Kıdem tazminatı alabilmek için gereken şartlar bu şekildedir. Kişinin sigorta koluna bağlı olarak şartlarda değişiklik gözlenebilir ya da şartlara ekleme yapılabilir. Fakat temelde işçinin ayrılmış olduğu işyerinden kıdem tazminatı alabilmesi için iki temel şart bulunmaktadır: İşçi o işyerinde en az 1 sene çalışmış olmalıdır ve işçi kendi isteği ile değil, işverenin isteği ile işten ayrılmış olmalıdır.

Kıdem tazminatı alma sırasında vefat gerçekleşirse, kıdem tazminatı kişinin mirasçılarına ödenmektedir.

Kıdem Tazminatında Yeni Düzenleme

Kıdem tazminatı ile ilgili bir önceki sistemde tazminat, 1 yıla karşılık olarak 1 aylık brüt ücret kadardı. Kıdem tazminatı daha önceden işyerinde en az 1 yıl çalışan kişilere veriliyordu fakat artık bu değişti. Artık bir işyerinde 1 gün çalışan da tazminata alabilecek. Kıdem tazminatının ödenmemesinin önündeki sorunlardan olan işyerinin batması ya da kötü niyetle ödenmemesi gibi durumlar ortadan kalkacak. İşyerinde çalışan kişinin kıdem tazminatı her ay işveren tarafından yatırılacak ve bir fonda toplanacak. Çalışanlar da bu fon hesabını istedikleri zaman görüntüleyebilecek ve eğer yeni bir işe geçerse hesabını o işyerine taşıyabilecek.

Kıdem tazminatında yeni düzenlemeyi maddeler halinde şu şekilde sıralayabiliriz:

• Gelir endeksli bir fon olan kıdem tazminat konu kurulacak.
• Bir işyerinde 1 gün bile çalışmış olan kişinin kıdem tazminat hakkı fona yatırılacak.
• Hali hazırda mevcut olan kıdem tazminatı da bu fona eklenebilecek.
• Çalışan kişilerin düşük bir kıdemle işten çıkarılma durumlarının önüne geçilecek.
• Bu fonda her çalışanın kişisel bir hesabı olacak ve işveren bu fona her ay prim yatıracak.
• Eğer işveren fona gereken kıdem tazminatını yatırmazsa işçi, şirkete dava açabilecek.
• Devlet de bu fona prim desteğinde bulunacak.
• Bireysel Emeklilik ile ilgili şirketler bu fonları yönetebilmek için Hazine'den yetki alabilecek.
• Kıdem tazminatı ile ilgili olan fon yönetimine sosyal taraflar da dahil edilebilecek.
• Çalışan kişiler, bu fondaki birikimlerini döviz, tahvil, hisse ve altın gibi yatırım araçları ile değerlendirebilecek.
• Eğer işveren kıdem tazminatı fonuna düzenli olarak para yatırmazsa, o işyerine olan teşvikler durdurulacak.
• İşten istifa eden kişi de hakkı olan kıdemi alabilecek.
• Bu fona katılım yeni işe girenlere zorunlu olacak, fakat önceden çalışan kişiler isteğe bağlı olarak bu fona katılabilecek.
• Kıdem fonuna belirli bir süre dokunulmayacak, eğer özel bir durum varsa kişi tazminatı erken çekebilecek.