Çalışan, Siyasi Görüşü Nedeniyle İşten Çıkarılabilir mi?

İş dünyasında çalışanların kişisel haklarının korunması, iş güvencesi ve ayrımcılık yasağı, iş hukukunun temel yapı taşlarıdır. Bu kapsamda en çok tartışılan konulardan biri de çalışanların siyasi görüşleri nedeniyle işten çıkarılıp çıkarılamayacağı konusudur. Peki çalışanlar siyasi görüşü nedeniyle işten çıkarılabilir mi? Hangi durumlarda fesih geçerli sayılır? Çalışanlar hangi haklara sahiptir. Sizin için cevaplandırdık.

Siyasi Görüş Sebebiyle İşten Çıkarma Mümkün mü?

Kural olarak çalışan, siyasi görüşü nedeniyle işten çıkarılamaz. Bu durum hem Anayasa’nın 26. maddesi ile güvence altına alınan ifade özgürlüğü hakkı hem de 4857 sayılı İş Kanunu’ndaki eşitlik ilkesi kapsamında korunmaktadır. Ancak bu özgürlük sınırsız değildir.

Eğer çalışan, siyasi görüşünü ifade ederken;

• İşverenin veya işyerinin itibarını zedeliyorsa,
• Çalışma disiplinini ve düzenini bozuyorsa,
• Sosyal medyada hakaret içeren ya da kurumun güvenini zedeleyen paylaşımlar yapıyorsa, işveren, haklı nedenle fesih yoluna başvurabilir.

Bu da ilginizi çekebilir: Tazminat Hesaplama

Sosyal Medya Paylaşımları ve İşten Çıkarma Riski

Son yıllarda sosyal medya üzerinden yapılan siyasi içerikli paylaşımlar, iş hukukunun da gündeminde yer almaktadır. Eğer bir çalışan, Twitter, Facebook ya da Instagram gibi mecralarda yaptığı paylaşımlar nedeniyle işyerinde huzursuzluk yaratıyor, kamuoyunda işverenin itibarını sarsıyorsa, bu durum iş sözleşmesinin feshine neden olabilir.

Ancak bu tür bir fesih için işverenin;

• Paylaşımın etkisini,
• Çalışanın pozisyonunu,
• Paylaşımın işyerine olan yansımasını,
• Disiplini bozup bozmadığını, objektif bir şekilde değerlendirmesi gereklidir.

Bu da ilginizi çekebilir:Çalışma Belgesi Nedir? İşten Ayrılan Çalışanlar İçin Neden Önemlidir?

Yargıtay Kararı Ne Diyor?

Yargıtay’ın 2017 tarihli bir kararında, bir basın kuruluşunda çalışan çalışanın Cumhurbaşkanına yönelik hakaret içeren paylaşımı nedeniyle işten çıkarılması hukuka uygun bulunmuştur. Mahkeme, bu davranışın işyerine olumsuz sirayet ettiğini ve işyeri düzenini bozduğunu vurgulamıştır. (Yargıtay 9.H.D., 2016/31552 E., 2017/1908 K.)

Bu karar, çalışanın siyasi görüşünü ifade ederken, çalıştığı kurumun yapısını, görevini ve toplumdaki itibarını gözetmesi gerektiğine işaret etmektedir.

Siyasi Görüşü Nedeniyle İşten Çıkarılan Çalışanın Hakları

Sadece siyasi görüşü nedeniyle işten çıkarılan bir çalışan, aşağıdaki hakları talep edebilir:

• Ayrımcılık tazminatı
• Kötü niyet tazminatı
• İş güvencesi tazminatı
• Kıdem tazminatı
• İhbar tazminatı
• Sendikal tazminat (üyeliğe bağlı durumlarda)

Ayrımcılık Tazminatı

İşverenin eşit davranma borcuna aykırı hareket etmesi halinde, çalışan 4 aya kadar ücret tutarında ayrımcılık tazminatı talep edebilir. Bu tazminatın alınabilmesi için sadece ayrımcılığa uğrandığının ispatı yeterlidir; maddi zarar aranmaz.

Kötü Niyet Tazminatı

İş güvencesi kapsamında olmayan çalışanlar için, siyasi görüş nedeniyle yapılan kötü niyetli fesihlerde ihbar süresinin üç katı tutarında kötü niyet tazminatı talep edilebilir.

İş Güvencesi Tazminatı

İşe iade davası sonucunda mahkemece işe dönme kararı verilmesine rağmen işverenin bu karara uymaması durumunda, çalışana iş güvencesi tazminatı ödenir. Bu, ayrımcılık tazminatından ayrı bir haktır.

Kıdem ve İhbar Tazminatı

Eğer işveren eşitlik ilkesine aykırı davranarak çalışan sadece siyasi görüşü nedeniyle işten çıkarırsa, çalışan kendi sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve bu durumda kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak ihbar tazminatı alamaz.

Siyasi görüşüm nedeniyle işten çıkarıldım, dava açabilir miyim?
Eğer sadece siyasi görüşünüz nedeniyle işten çıkarıldıysanız, iş mahkemesinde dava açarak ayrımcılık tazminatı ve diğer haklarınızı talep edebilirsiniz.

Sosyal medya paylaşımlarım işten çıkarılma nedeni olabilir mi?
Eğer paylaşımlarınız işyerinde huzursuzluk yaratıyor, işverenin itibarını zedeliyorsa evet, bu durum haklı fesih nedeni olabilir.

Ayrımcılık tazminatı ile kötü niyet tazminatı aynı şey midir?
Ayrımcılık tazminatı eşit davranma ilkesinin ihlali, kötü niyet tazminatı ise iş güvencesi kapsamı dışında yapılan kötü niyetli fesihlerde talep edilir.

Siyasi görüşümü açıkça belirtmem işten çıkarılmama neden olur mu?
Sadece siyasi görüş belirtmek işten çıkarılma nedeni olamaz. Ancak bu ifade, işyeri düzenini veya işverenin saygınlığını zedeliyorsa farklı değerlendirilir.