18 Yaşından Küçük Biri e-Ticaret Yapabilir mi?

E-ticaret sektörü, teknolojinin gelişmesiyle birlikte hızlı bir şekilde büyüyor ve bu büyüme her yaştan insana yeni fırsatlar sunuyor. Özellikle gençler, dijital dünyaya hâkimiyetleri sayesinde bu alanda öne çıkmakta. Peki, henüz 18 yaşını doldurmamış bir birey, yasal olarak e-ticaret yapabilir mi? Bu yazımızda 18 yaşından küçük girişimci adayları için e-ticaretin hukuki altyapısını, karşılaşabilecekleri engelleri ve çözüm yollarını detaylı şekilde ele alacağız.

Genç Girişimciler için E-Ticaret Fırsatları

Günümüz gençleri, çocukluk dönemlerinden itibaren dijital araçlarla iç içe büyüyor. Bu durum, onları e-ticaret gibi çevrim içi sistemlere çok daha hızlı adapte edebiliyor. Gençlerin teknolojiye olan ilgileri ve dijital okuryazarlık düzeyleri, internet üzerinden ürün veya hizmet satışı konusunda önemli avantajlar sunuyor.

Ayrıca Türkiye'de genç girişimcileri destekleyen çeşitli programlar da mevcut. 18 yaşını doldurmuş genç girişimciler KOSGEB destekleri, vergi muafiyetleri, Bağ-Kur prim destekleri ve düşük faizli krediler gibi teşviklerden yararlanabiliyor. Ancak 18 yaş altı bireylerin bu desteklerden doğrudan faydalanması, yasal nedenlerle mümkün değil.

Bu da ilginizi çekebilir: 18 Yaşından Küçük Biri Banka Hesabı Açabilir mi?

18 Yaş Altındaki Kişiler için Yasal Gereklilikler

Türk Medeni Kanunu’na göre, bireylerin fiil ehliyetine sahip olması için üç şartın sağlanması gerekir:

• 18 yaşını doldurmuş olmak,
• Ayırt etme gücüne sahip olmak,
• Kısıtlı olmamak.

Fiil ehliyeti olmayan, yani reşit olmayan bireyler; tek başlarına sözleşme yapamaz, banka hesabı açamaz, fatura düzenleyemez ve şirket kuramaz. Dolayısıyla 18 yaşın altındaki bir kişinin e-ticaret faaliyetini tamamen kendi başına yürütmesi mümkün değildir.

Ebeveyn Onayıyla E-Ticaret Yapmak

18 yaş altı bireyler e-ticaret faaliyetine başlamak istiyorsa bunu ebeveynlerinin izni ve desteği ile gerçekleştirebilir. Bu kapsamda:

• Şirket kuruluşu ebeveyn adına yapılabilir.
• Banka hesabı, ebeveynin kontrolünde açılır.
• Vergi mükellefiyeti, veli adına tanımlanır.

Örneğin, 17 yaşındaki bir genç girişimci, velisinin izniyle şahıs şirketi kurabilir; ancak bu şirketin resmi sahibi ebeveyn olur. Genç birey ise fikir üretimi, içerik üretimi, müşteri hizmetleri gibi operasyonel süreçlerde aktif rol alabilir.

Bazı durumlarda mahkemeye başvurularak kayyum atanması ya da resmi muvafakatname alınması da gerekebilir. Özellikle limited veya anonim şirket kurulumlarında bu süreç daha karmaşık ve maliyetli olabilir.

Alternatif İş Modelleri

Henüz şirket kurmak için uygun yaşta olmayan genç girişimciler, e-ticaret alanına farklı yollarla adım atabilir:

• Aile Şirketinde Ortaklık: Velinizin şirketinde hisse sahibi olabilirsiniz.
• Sosyal Medya Üzerinden Satış: Aile bireylerinin adına açılan hesaplar üzerinden ürün tanıtımı yapılabilir.
• Dropshipping: Stok tutmadan satış yapabileceğiniz bu model, ebeveyn iş birliğiyle uygulanabilir.
• Pazaryeri Platformlarında Satış: Trendyol, Hepsiburada, N11 gibi platformlarda veli adına mağaza açarak satış yapabilirsiniz.

Bu yöntemlerle gençler, resmi işlemleri ebeveynleri üzerinden gerçekleştirerek e-ticaret tecrübesi kazanabilir.

Genç Girişimcilerin Karşılaştığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Yasal kısıtlamalar, girişimcilik hayalini ertelemeniz gerektiği anlamına gelmez. Aksine, bu dönemi fikir geliştirme, araştırma yapma ve dijital becerileri artırma için bir fırsata dönüştürebilirsiniz.

İlham Veren Başarı Hikayeleri

Dünyada birçok genç girişimci, e-ticarete henüz reşit olmadan adım atmış ve ebeveynlerinin desteğiyle büyük başarılara imza atmıştır. Türkiye’de de benzer örnekler bulunmaktadır. Bazı gençler YouTube, sosyal medya ve dijital pazarlama becerileriyle gelir elde etmeye başlamış; ilerleyen yaşlarında profesyonel markalar kurmuşlardır.

18 yaşın altındaki bireyler, hukuken tek başlarına e-ticaret yapamaz. Ancak ebeveynlerinin desteğiyle bu sürece adım atabilir, şirket kurabilir ve işlerini büyütebilirler. Yasal temsilcilerle hareket etmek, gençlerin e-ticaret dünyasına erken yaşta giriş yapmasına engel değil, aksine bir başlangıçtır. Önemli olan doğru planlama, destek alma ve adımları bilinçli atmaktır.

18 yaşından küçük biri tek başına şirket kurabilir mi?
Hayır. 18 yaşından küçükler tek başlarına şahıs, limited veya anonim şirket kuramazlar. Ancak yasal temsilcilerinin izniyle bu süreç yürütülebilir.

Velisinin izniyle şirket kuran bir genç, yöneticilik yapabilir mi?
Hayır. Henüz fiil ehliyetine sahip olmadığı için resmi olarak yöneticilik yapamaz. Ancak şirketin operasyonel süreçlerinde aktif rol alabilir.

Dropshipping veya pazaryeri satışları yapabilir miyim?
Evet, ancak bu işlemleri veli adına gerçekleştirmek gerekir. Genç birey içerik üretimi, müşteri yönetimi gibi görevleri üstlenebilir.

18 yaşına gelmeden vergi mükellefi olabilir miyim?
Hayır. Vergi mükellefiyeti için fiil ehliyeti şarttır. Yani 18 yaşını doldurmuş olmanız gerekir. Ancak veli üzerinden bu sorumluluk üstlenilebilir.

Ebeveynim şirket kurmayı kabul etmiyorsa ne yapabilirim?
Bu durumda e-ticaret ile ilgili bilgi birikiminizi artırabilir, pazarlama ve dijital araçları öğrenebilir, 18 yaşınızı beklerken strateji geliştirebilirsiniz.