Elden Verilen Maaşı Nasıl İspat Edebilirim?

Türkiye'de birçok çalışan, maaşlarının bir kısmını ya da tamamını elden almak zorunda kalıyor. Özellikle maaşın sadece asgari ücret kadar kısmının bankaya yatırılması, kalanın ise elden verilmesi ne yazık ki yaygın bir uygulama haline gelmiş durumda. Ancak bu yöntem, işçinin sigorta primleri, kıdem tazminatı, emekli maaşı gibi haklarını ciddi şekilde zedeliyor. Peki elden maaş alan bir çalışan, bunu nasıl ispatlayabilir? İşte detaylı cevaplar ve çözüm yolları…

Elden Maaş Ödemesi Yasal mı?

Öncelikle belirtelim ki, işverenin maaşı elden ödemesi bazı durumlarda yasaldır. 5 kişiden az çalışanı olan işyerlerinde elden ödeme mümkündür. Ancak 5 ve üzeri çalışanı olan işyerlerinde maaşların banka aracılığıyla ödenmesi zorunludur. Maaşın bir kısmını bankadan, kalanı elden ödemek ise kanunen suçtur ve hem işvereni hem de bu suça ortak olan işçiyi sorumluluk altına sokar.

Elden Alınan Maaşın Zararları Nelerdir?

Elden maaş ödemesiyle karşı karşıya kalan bir çalışanın karşılaşabileceği riskler şunlardır:

• Kıdem ve ihbar tazminatı eksik hesaplanır
• Emekli maaşı düşük olur
• Rapor parası ve yıllık izin ücretleri eksik ödenir
• Gerçek gelir üzerinden vergi iadesi alınamaz
• SGK primleri düşük yatar, sağlık ve emeklilik hakları azalır

Bu nedenle, gerçek maaşın tam olarak banka üzerinden ödenmesi hem işverenin hem de işçinin uzun vadede lehinedir.

Bu da ilginizi çekebilir:SGK Hangi Durumlarda Maaş Kesintisi Yapıyor?

Elden Verilen Maaş Nasıl İspatlanır?

Elden maaş alıyorsanız, ileride doğabilecek ihtilaflara karşı bazı önlemler alarak kendinizi güvence altına alabilirsiniz. İşte elden maaş ispatı için başvurabileceğiniz yollar:

1. Tanık Beyanları (Bordro Tanığı)

Aynı işyerinde çalışan 2 veya daha fazla kişinin mahkemede sizinle aynı yönde tanıklık yapması, en güçlü ispat yollarındandır.

2. Yazılı Belgeler

İşveren tarafından imzalatılan ücret pusulası, bordro, maaş yazısı veya kredi belgelerinde maaşın gerçek tutarı belirtilmişse bu belgeler delil niteliğindedir.

3. Meslek Odası ve Rayiç Ücret Tespiti

Mahkemeler, meslek odalarından ücret bilgisi talep edebilir veya benzer pozisyonlardaki maaşları araştırarak sizin ücretinizin gerçekliğini teyit edebilir.

4. Elden Para Teslim Belgesi

Kendiniz hazırlayabileceğiniz bir “Maaşımı elden teslim aldım” yazısı, işçi ve işveren arasında delil niteliğinde olabilir. İki tarafın imzasını taşıması önemlidir.

Sigorta Primim Asgari Ücretten Yatıyor, Ne Yapmalıyım?

Gerçek maaşınızın asgari ücretin üzerinde olmasına rağmen SGK primleriniz bu tutar üzerinden bildiriliyorsa, Alo 170 ya da CİMER üzerinden şikayet oluşturabilirsiniz.

Şikayet Süreci Nasıl İşler?

• Alo 170’i arayarak veya CİMER’e başvurarak şikayette bulunabilirsiniz.
• Denetmen ya da müfettiş görevlendirilir.
• Sizin ifadeniz alınır, varsa belgeleriniz talep edilir.
• İşyerinden de kayıt ve belgeler istenir.
• Uygunsuzluk tespit edilirse işverene ceza ve ek prim yükümlülükleri getirilir.

Maaşı Asgari Ücretten Göstermenin Cezası Nedir?

İşverenin, gerçek maaşı gizleyerek yalnızca asgari ücretten bildirimde bulunması durumunda;

• Her eksik ödeme için aylık ceza uygulanır.
• Her bir ek bildirge için brüt asgari ücretin 1/8’i oranında para cezası kesilir.
• Gerçek ücret üzerinden geriye dönük SGK bildirimi yapılır.

Elden Maaş ve Kıdem Tazminatı

Kıdem tazminatı, son brüt kazanç üzerinden hesaplanır. Ancak elden alınan kısım belgelendirilemiyorsa bu tutar tazminat hesabına dahil edilmez. Bu nedenle elden maaş alındıysa ve ispat edilebiliyorsa, eksik tazminat için dava açılabilir.

Elden maaş almak yasak mı?
Hayır, 5’ten az çalışanı olan işyerlerinde yasak değildir. Ancak 5 ve üzeri çalışanı olan işyerlerinde bankadan ödeme zorunludur.

İşveren maaşımın bir kısmını bankadan, kalanını elden veriyor. Ne yapabilirim?
Bu durumu Alo 170 ya da CİMER üzerinden şikayet edebilirsiniz. Varsa belgelerinizle birlikte durumu yetkili kurumlara bildirin.

Maaşımı elden aldığımı nasıl kanıtlayabilirim?
Tanık beyanları, yazılı belgeler, ücret pusulası, bordro, elden para teslim belgesi gibi belgelerle kanıtlayabilirsiniz.

Elden maaş alan işçinin emekli maaşı düşük mü olur?
Evet. SGK primleri düşük gösterildiği için emeklilikte alınacak maaş da düşük olur.

İşveren beni elden maaş almaya zorlarsa ne olur?
Bu durum işveren açısından suçtur. İşçi bunu ispatlayabilirse geriye dönük alacakları ve tazminatları dava yoluyla talep edebilir.