Sağlık çalışanlarının gelirlerini etkileyen en önemli unsurlardan biri ek ödeme sistemleridir. Sistemlerden biri olan döner sermaye, çalışanların motivasyonunu artırmayı ve emeklerinin karşılığını almasını amaçlar. Uygulama hastanelerin gelir durumuna göre farklı şekillerde dağıtılır. Bu nedenle hem kamu hem de özel sağlık kuruluşlarında farklı yöntemlerle uygulanabilir.
Döner sermaye sağlık kurumlarının sunduğu hizmetlerden elde edilen gelirlerin belirli bir oranının çalışanlara ek ödeme olarak dağıtılmasıdır. Döner Sermaye Sistemi sağlık çalışanlarının emeğinin karşılığını almasını ve motivasyonlarının artmasını amaçlar. Özellikle yoğun iş temposunda görev yapan döner sermaye hemşire, döner sermaye doktor ve diğer sağlık personeli için önemli bir ek gelir kaynağıdır.
Döner sermaye ödemeleri, kurumların gelirlerine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bu nedenle her hastanede çalışanların aldığı miktar aynı değildir. Uygulamanın amacı, hizmet kalitesini yükseltirken çalışanların maddi olarak desteklenmesini sağlamaktır. Ayrıca döner sermaye sistemi sağlık alanındaki performans odaklı yapının bir parçası olarak görülür.
Döner sermaye ödemeleri yalnızca belirli personel gruplarına değil, sağlık hizmetinin yürütülmesinde görev alan birçok kişiye yapılır. Bu noktada görev tanımı ve çalışma statüsü belirleyici olur. Genel olarak şu gruplar döner sermaye ödemesi alabilir:
Ödemeler, sağlık hizmetine doğrudan ya da dolaylı katkı sağlayan kişilere dağıtılır. Ancak dağıtım oranları her meslek grubu için farklılık gösterebilir.
Hastane döner sermaye ödemelerinin miktarı birçok faktöre göre değişir. Çalışanın unvanı, görev yaptığı bölüm ve kurumun elde ettiği gelir ödeme miktarını doğrudan etkiler. Örneğin bir otopsi işleminde döner sermaye 10 bin lira iken, mantar kültürü testinden elde edilen döner sermaye 900 TL’dir.
Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde belirlenen kriterlere göre dağıtım yapılırken, özel hastanelerde farklı uygulamalar görülebilir. Net rakamlar her ay değişebildiği için çalışanların bağlı oldukları kurumdan düzenli bilgi almaları gerekir.
Döner Sermaye Yönetmeliği’ne göre personele ödenecek ek ödeme tutarı, sağlık tesisinin (örneğin hastane) ilgili dönemde elde ettiği gayrisafi hasılata dayanarak hesaplanır. Öncelikle bu hasılattan;
olmak üzere toplam %21 oranında kesinti yapılır. Geriye kalan tutarın en fazla %50’si, sağlık tesisinin kalite katsayısı ile çarpılarak personele dağıtılacak miktar belirlenir.
Yönetmeliğe göre, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı ikinci ve üçüncü basamak sağlık tesislerinde elde edilen bağış, faiz ve kira gelirleri ek ödeme hesaplamasında kullanılamaz. Bunun yanında, bu tesislerde görevli personele yapılacak ek ödeme;
Özel hastane döner sermaye uygulaması kamu hastanelerindeki kadar standart değildir. Bazı özel hastaneler çalışanlarına performans ve kurum gelirine bağlı olarak benzer ek ödemeler yapar. Ancak bu durum tamamen hastane yönetiminin politikalarına bağlıdır.
Özel hastanelerde genellikle maaş ve prim sistemi daha ön plandadır. Döner sermaye ödemesi yapan özel kurumlar olsa da bu yaygın bir uygulama değildir. Çalışanların işe girerken sözleşmelerini dikkatle incelemesi, hangi ek ödemelerin mevcut olduğunu anlamaları açısından önemlidir.
Her hastanede döner sermaye uygulaması bulunmaz. Sağlık Bakanlığı’na bağlı devlet hastaneleri ve üniversite hastanelerinde bu sistem aktif olarak uygulanır. Ancak tüm kurumlarda aynı oranda ya da aynı yöntemle dağıtım yapılmaz.
Bazı hastaneler gelirlerinin yüksek olması nedeniyle daha fazla ödeme yapabilirken, daha az gelir elde eden kurumlarda çalışanlar düşük miktarda döner sermaye alır. Özel hastanelerde ise döner sermaye uygulaması zorunlu olmadığından her kurumun kendi politikası belirleyici olur. Bu nedenle döner sermaye ödemeleri konusunda net bilgi edinmek isteyen çalışanların doğrudan kendi kurumlarıyla görüşmesi gerekir.
Görüldüğü gibi Sağlık Bakanlığı döner sermaye sistemi, doktorlardan hemşirelere kadar birçok sağlık çalışanı için önemli bir konudur. Kamu kurumlarında standartlara bağlı kalarak, özel hastanelerde ise kurum politikalarına göre değişiklik gösterir.
Döner sermaye hakkında bilgi sahibi olmak çalışanların beklentilerini yönetmesi ve haklarını bilmesi açısından büyük önem taşır. Bu nedenle çalışanların bağlı oldukları kurumların ödeme politikalarını yakından takip etmesi gerekir. Ayrıca döner sermaye uygulamasının nasıl işlediğini bilmek iş hayatındaki planlamalarda çalışanlara önemli bir avantaj sağlar.
Siz de aklınızdaki soruları sorabilir, konuyla ilgili fikirlerinizi paylaşabilirsiniz.
Bu haber için yorum bulunmamaktadır.
eleman.net'te her gün yüzlerce yeni iş ilanı yayınlanıyor. Hayalindeki işe başlamak için özgeçmiş oluştur ve sana en uygun ilanlara başvur.
Hemen Özgeçmiş Oluştur