Yevmiye Defteri Nedir? Nasıl Tutulur?

Yevmiye defteri ticari işletmelerin tutmak zorunda olduğu resmi bir belge olarak işlev görür. Yevmiye defteri ile günlük muhasebe işlemleri madde madde kayıt altına alınır. Böylece finansal işlemler detaylarıyla ve tarih sırasına göre kolaylıkla takip edilebilir. Peki, yevmiye defteri nedir? Nasıl tutulur? Elektronik ortamda mı hazırlanmalıdır? Detaylar içeriğimizde!

Yevmiye Nedir?

Yevmiye kelime olarak günlük anlamına gelir. Örneğin yevmiye ile çalışan bir kişi işvereninden günlük para almak üzere anlaşmıştır. Günün sonunda emeğinin karşılığı olarak önceden belirlenen miktarda yevmiye alır.

Yevmiye Defteri Nedir?

“Yevmiye defteri nedir?” sorusu muhasebe kayıtlarının günlük olarak, belirlenen koşullar altında kaydedildiği resmi bir belgedir şeklinde yanıtlanabilir. Ticari işletmeler günlük gelir ve giderlerini mutlaka kayıt altına almalıdır. Düzgün tutulmuş bir muhasebe yevmiye defteri, ilgili işletmenin finansal durumunu açıkça ortaya döker. Böylece mali durum vergi denetimleri ya da 3.şahıslar tarafından şeffaf şekilde takip edilebilir.

Yevmiye Defteri Nasıl Tutulur?

E-muhasebe sistemlerinin birçok sektör ve kurumda yaygın olarak kullanılmaya başlanması ile beraber yevmiye defterinin elle yazılması biraz demode kalmıştır. Dijital çözümlerin popülerliğine karşın hala çok sayıda ticari işletme yevmiye defterini manuel şekilde tutmaya devam eder. Yevmiye defteri rastgele değil kanuni olarak zorunlu tutulan kurallara göre tutulmalıdır. Ayrıca yevmiye defteri noter tarafından onaylanmalıdır. Peki, yevmiye defteri nasıl tutulur?

• Yevmiye defterindeki kayıtlar doğru, eksiksiz ve düzenli şekilde girilmiş olmalıdır.
• Deftere bilgi kaydetme süresi 10 günü geçmemelidir.
• Girilen kayıtlar arasında satır atlanmamalı, arada boşluk olmamalıdır.
• Kaydın mutlaka Türkçe yapılması gerekir ama ek olarak yabancı dil kaydı da girilebilir.
• Herhangi bir hata tespit edildiğinde sayfanın tamamı yırtılmamalıdır. (Bu durumun cezai sorumluluğu bulunur.) Ayrıca hatalı girilen bilginin üzeri tamamen karalanmaz sadece ince bir çizgi çekilmelidir. Düzeltme bu şekilde yapılır.
• Ciltli defter kullanımında herhangi bir sayfanın koparılmaması gerekir.

Yevmiye defteri muhasebe kayıtlarına göre tutulmalıdır. Kayıtlar ve muhasebe işlemleri arasında tutarlılığın olması önemlidir. Seçilen defterin uygunluğu, yeterli boşluğa sahip ve günlere göre bölünmüş olması da defter alma aşamasında değerlendirebileceğiniz kriterler arasındadır.

Yevmiye defteri örneği için aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz:

Tarih Açıklama Alacak Borç

01.09.2022 Ürün satışı 1500 TL

02.09.2022 Nakit avans 1000 TL

03.09.2022 Nakit tahsilat 2000 TL

04.09.2022 Ücret ödeme 3000

Örnekte görüldüğü üzere birinci işlem ürün satışıdır ve 1500 TL alacak olarak kaydedilmiştir. İkinci örnek ise 1000 TL nakit avans çekimi olup deftere borç olarak girilmiştir. Üçüncü işlem nakit tahsilattır ve 2000 TL alacak olarak yazılmıştır. Son işlemde ise 3000 TL ücret ödemesi yapıldığı için bu miktar borç olarak deftere geçmiştir.

Yevmiye Defterinde Hangi Bilgiler Bulunmalıdır?

Yevmiye defteri ticari işletmelerin mali durumunu gösteren bilgilere sahiptir. Bir yevmiye defterinde işletmenin adı, adresi, vergi numarası gibi temel işletme bilgileri bulunur. Ayrıca ödeme, alışveriş, tahsilat, kredi çekmek gibi her türlü ticari işlem de yevmiye defterinde yer alır. Yevmiye defterlerinin en önemli özellikleri arasında tüm işlemlerin numaralandırılma ve tarih sırasına göre girilme gerekliliği bulunur. Her işlem için bir numara verilir ve hepsi için tarih, miktar, açıklama vb. detaylar sunulur. Özetle yevmiye defterinde mali işlemlere yönelik bulunması gereken bilgiler şunlardır:

• Sıra numarası
• Tarih
• Alacaklı Hesap
• Borçlu Hesap
• Tutar
• Belge

Yevmiye Defteri Ne Zaman Yazdırılır?

Yevmiye defterine girilecek kayıtlar için süre Vergi Usulü Kanunu’na göre en geç 10 gündür. Eğer muhasebe fişlerine göre giriş yapıyorsanız maksimum bilgi işleme süresi 45 güne çıkar. Bu durumda muhasebe fişleri yetkili kişiler tarafından imzalanmalıdır. Fişler kağıt üzerinde imzalı değilse ve sadece bilgisayarda kayıtlıysa günlük mali işlemler 45 değil en geç 10 gün içinde yevmiye defterine girilmelidir.

Yevmiye Defteri Yazılırken Nelere Dikkat Edilmeli?

Yevmiye defteri yazarken dikkatli olmanız gereken başka hususlar da bulunur. İlgili kriterleri göz önüne alarak yevmiye defterinizi kanunlara uygun ve düzenli şekilde tutabilirsiniz. İşte yevmiye defteri tutarken dikkat edilmesi gerekenler:

• Defterin her sayfasına madde madde gelir-giderleri girdikten sonra en alt bölüme toplam tutarlar yazılmalıdır. Toplam tutarlar sadece o sayfaya ait olmalıdır.
• Hesap isimleri büyük harfle yazılmalı ve aralarında boşluk bırakılmamalıdır.
• Yevmiye kayıtlarında mutlaka çalışanlara yapılan ödemelerin evrakları yer almalı ve defterdeki her kaydın belgesi olmalıdır. Bu durum muhasebe işlemlerinin belgesiz yapılmaması ile bağlantılıdır.
• Dönem veya ay sonlarında verilen beyannamelerin defterdeki bilgiler ile uyumlu olması gerekir.
• Defterin kanunen geçerli olması için noter tarafından onaylanması gerekir.
• Defter sayfaları A4 formatında seçilmelidir. Sayfa sayısı ise 100 ve 100’ün katları olmalıdır.
   

Yevmiye Defeteri Örneği 

Bu örnekte de işletmenin Ekim 2023'te gerçekleşen işlemleri kaydedilmiştir. Tarih, hesap adı, açıklama, borç ve alacak tutarları her bir işlem için ayrıntılı olarak gösterilmiştir. Yevmiye defteri, işletmenin finansal kayıtlarını düzenli bir şekilde takip etmesine yardımcı olan önemli bir araçtır.

Yevmiye Defteri Kaybolursa Ne Olur?

Yevmiye defteri, bir tacirin günlük ticari işlemlerini tarih sırasına göre kaydetmesi için zorunlu olan bir defterdir. Bu defterin kaybolması durumunda, tacirin ticari faaliyetlerinin kayıt altına alınmasında önemli bir eksiklik meydana gelir.

Yevmiyе dеftеrinin kaybolması durumunda, tacirin yapması gereken ilk iş, kaybolduğunu öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde yetkili mahkemeden zayi belgesi almaktır. Bu belge, kaybolan yevmiyе dеftеrinin hukuki geçerliliğini sağlamaz, ancak tacirin mahkemede defterlerini ibraz etme yükümlülüğünü ortadan kaldırır.

Zayi belgesi alındıktan sonra, tacirin yapması gereken ikinci iş, yeni bir yevmiyе dеftеri tutmaya başlamaktır. Bu defter, kaybolan defterin kaldığı yerden devam etmelidir.

Yevmiyе dеftеrinin kaybolmasını önlemek için, tacirin defterlerini güvenli bir yerde saklaması ve düzenli olarak kontrol etmesi önemlidir.

Yevmiye Defterlerinin Saklanma Süresi Kaç Yıldır?

Yevmiye defterlerinin saklanması özellikle ticari davalarda delil olması nedeniyle önem taşır. Türk Ticaret Kanunu kapsamında yevmiye defterleri 10 yıl boyunca saklanmalıdır.

Defter-i Kebir ve Yevmiye Defteri Arasındaki Fark Nedir?

Defter-i kebir de yevmiye defterine benzer şekilde bir ticari işletmenin tüm muhasebe kayıtlarını içerir. Defter-i kebir ve yevmiye defteri farkı ise formatlarından kaynaklanır. Yevmiye defterine girilen mali işlemler tek tek kaydedilirken defter-i kebir ise hesap bazında kayıtlar içerir. Yani defter-i kebirde hesapları grup olarak ayrı ayrı görmeniz mümkündür.

Yevmiye Defteri Tutmak Zorunlu mudur?

Türkiye’deki kanunlara göre gerçek ya da tüzel kişi fark etmeksizin ticaret ile uğraşan kişiler yevmiye defteri tutmakla yükümlüdür. İşletmelerin borçları, her hesap döneminde elde ettikleri kazançları dolayısıyla mali durumu açıkça kanıtlanabilmelidir. Durum vergi beyannameleri, ticari davalar ve vergi denetimleri açısından da büyük önem arz eder.

Yevmiye Defteri Elektronik Ortamda Tutulabiliyor mu?

E-defter sistemi sayesinde yevmiye defteri artık çok daha pratik ve hızlı şekilde tutulabilir. Elektronik ortamda standartlara uygun koşullarda hazırlanan yevmiye defteri zaman ve emekten tasarruf ettirdiği gibi hata yapma olasılığını da minimum seviyeye çeker. Ayrıca hazırlanan e-defter kayıtları GİB’e hızlıca iletilir.