Araç Yattı Parası Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Trafik kazaları sonrasında sadece araçların hasar görmesi değil, aynı zamanda bu süreçte yaşanan kullanım kayıpları da sürücüler için önemli bir sorun teşkil eder. İşte tam da bu noktada “araç yattı parası” ya da bilinen diğer adıyla “ikame araç bedeli” devreye girer. Peki araç yattı parası nedir, nasıl hesaplanır ve kim tarafından ödenir? İşte tüm detaylarıyla...

Araç Yattı Parası (İkame Araç Bedeli) Nedir?

Araç yattı parası, trafik kazası veya başka bir nedenle kullanılamaz hale gelen aracın onarım süresi boyunca ortaya çıkan ulaşım ihtiyacını karşılamak amacıyla ödenen bedeldir. Bu bedel, kazazedenin aynı segmentteki bir aracı kiralamış olması şartına bağlı değildir. Önemli olan, kazadan dolayı aracın kullanılamaması ve bu sürede alternatif bir ulaşım yolunun zorunlu hale gelmesidir.

Genel olarak ikame araç bedeli, aracın servis süresince karşı karşıya kalınan mahrumiyetin ekonomik karşılığı olarak talep edilir. Bu nedenle halk arasında "araç yatma bedeli" olarak da bilinir.

Araç İkame Bedeli Nasıl Hesaplanır?

Araç ikame bedelinin doğru hesaplanabilmesi için birkaç temel unsur göz önünde bulundurulur. Bu hesaplama yapılırken, aracın özellikleri ve piyasa koşulları dikkate alınır.

Hesaplama Formülü:

Günlük İkame Bedeli (GİB) x Onarım Süresi (OS) = Toplam İkame Araç Bedeli

Örnek Hesaplama:

2024 model A markalı bir aracın günlük kiralama fiyatı X firmasında 3.000 TL, Y firmasında 5.000 TL olarak belirlenmişse ortalama kiralama bedeli 4.000 TL kabul edilir. Eğer onarım süresi 10 gün sürerse:

4.000 TL x 10 gün = 40.000 TL
Bu, toplam ikame araç bedelidir.

Bu da ilginizi çekebilir: Aracınızın Çekilmemesi İçin Bilmeniz Gereken Park ve Duraklama Kuralları

Araç Mahrumiyet Bedelini Etkileyen Faktörler

Araç Tipi ve Segmenti: Lüks ve orta sınıf araçlar arasında büyük farklar olabilir.

Onarım Süresi: Araç ne kadar uzun süre yatarsa, bedel o kadar yüksek olur.

Kiralama Şirketi Fiyatları: Farklı firmalardan alınan tekliflerin ortalaması alınır.

Piyasa Koşulları: Mevsimsel yoğunluk ve araç arzı fiyatı etkileyebilir.

Aracın Hasar Durumu: Onarım süresinin uzunluğu, hasarın boyutuna bağlıdır.

İkame Araç Bedeli Kim Tarafından Ödenir?

Araç ikame bedeli, kazanın kusur durumuna ve sigorta poliçelerinin içeriğine göre farklı taraflarca karşılanabilir.

Kasko Sigortası:

• Eğer poliçede ikame araç klozu varsa, araç sahibi kusurlu olsa bile kasko şirketi bedeli öder.
• Klozda belirtilen gün sınırına dikkat edilmelidir.

Zorunlu Trafik Sigortası:

• Karşı tarafın kusurlu olduğu durumlarda bu sigorta devreye girer.
• Ancak genellikle ikame araç bedeli için ek kloz gereklidir.

Araç Sürücüsü veya Malik:

• Kasko ve trafik sigortasının kapsamadığı durumlarda, zarar kusurlu sürücü veya araç işleteni tarafından karşılanır.

Bu da ilginizi çekebilir: Takograf Nedir? Hangi Araçlarda Takograf Kullanımı Mecburidir?

Mahrumiyet Bedeli Hangi Durumlarda Talep Edilir?

• Trafik kazası nedeniyle araç kullanılamaz hale geldiğinde
• Kasko poliçesi kapsamında ikame araç hakkı varsa
• Garanti kapsamındaki teknik arızalarda üretici sorumluysa
• Aracın onarımı yetkili serviste uzun sürede tamamlanıyorsa

Araç yattı parası almak için araç kiralamış olmam şart mı?
Hayır. Yargıtay kararlarına göre fiilen araç kiralanmamış olsa bile ikame araç bedeli talep edilebilir.

Kaskom var ama ikame araç verilmedi, ne yapmalıyım?
Poliçenizde ikame araç klozu varsa sigorta şirketiyle görüşüp hakkınızı arayabilir, gerekirse yasal yollara başvurabilirsiniz.

Karşı taraf %100 kusurluysa ne yapmalıyım?
Karşı tarafın trafik sigortasından veya kasko sigortasından araç yattı parası talep edebilirsiniz.

İkame araç bedeli kaç gün ödenir?
Onarım süresine göre belirlenir. Kasko klozunda belirtilen süreyle sınırlı olabilir.

Yalnızca iç aksam arızası varsa araç yattı parası alınabilir mi?
Evet, arıza üretici veya servis kaynaklıysa ve garanti kapsamındaysa ikame araç bedeli talep edilebilir.

Araç yattı parası, hem bireyler hem işletmeler için büyük bir maddi koruma sağlar. Bu nedenle hem sigorta poliçenizi dikkatli incelemeli hem de haklarınızı iyi bilmelisiniz.