Referandum Nedir? Son Referandum Ne Zamandı?

Referandum, bir konu hakkında halkın doğrudan oy kullanarak karar vermesi anlamına gelen bir halkoylaması yöntemidir. Türkçede “halk oylaması” olarak da bilinir. Genellikle anayasa değişiklikleri, önemli yasal düzenlemeler veya ülkenin geleceğini etkileyebilecek kritik siyasi kararlar için başvurulan bir yöntemdir.Peki Referandum Nedir? Ne anlama gelir? İşte yanıtlar…

Referandum, temsili demokrasiyle yönetilen ülkelerde doğrudan demokrasinin bir aracı olarak kullanılır. Yani halk, sadece temsilciler aracılığıyla değil, doğrudan kendisi karar verir.

Referandum Ne Zaman Yapılır? Hangi Durumlarda Kullanılır?

Referandumlar, genellikle şu durumlarda yapılır:

• Anayasa değişiklikleri: En sık görülen neden. Anayasanın tamamı ya da bazı maddeleri değiştirileceğinde halkın onayı istenir.
• Tartışmalı siyasi kararlar: Parlamento veya hükümet, toplumda görüş ayrılığına neden olan bir konuda referanduma gidebilir.
• Ulusal egemenlik konuları: Örneğin, bir bölgenin bağımsızlık ilanı ya da başka bir ülkeyle birleşmesi gibi durumlarda.
• Uluslararası anlaşmalar: Bazı ülkelerde Avrupa Birliği üyeliği gibi uluslararası kararlar referanduma sunulabilir.
• Yerel yönetim düzenlemeleri: Bir ilin ikiye bölünmesi, bir ilçenin başka bir ile bağlanması gibi yerel kararlar da halk oylamasına sunulabilir.

Referandumun Özellikleri

• Halkın iradesi doğrudan yansır.
• Sonuçlar genellikle “evet” veya “hayır” şeklindedir.
• Bazı referandumlar zorunlu (anayasa gereği yapılması gereken), bazıları ihtiyari (siyasi karar doğrultusunda yapılan) olabilir.
• Bazı ülkelerde referandum sonucu bağlayıcıdır, bazılarında ise sadece danışma niteliğindedir.

Referandumun Farkı Nedir?

Referandum, sıkça plebisit terimiyle karıştırılır. Her ikisi de halk oylamasıdır, ancak:

• Referandumda genellikle bir konu ya da yasa oylanır.
• Plebisit, daha çok bir liderin ya da rejimin onaylanması için yapılan oylamadır.

Ülkemizdeki Son Referandum Ne Zamandı?

Ülkemizde son referandum, 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Bu halk oylamasında Anayasamızın 18 maddesinde yapılması planlanan değişiklikler için vatandaşların görüşü alınmıştır. Referandumun ana konusu, mevcut parlamenter sistemin kaldırılarak yerine başkanlık sisteminin getirilmesiydi. Ayrıca başbakanlık makamının kaldırılması, milletvekili sayısının 550’den 600’e çıkarılması ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun yapısında değişikliğe gidilmesi gibi düzenlemeler de bu değişiklik paketinin içinde yer alıyordu. Anayasa değişikliği teklifi, iktidardaki AK Parti ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından desteklenmiş, Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) desteğiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden geçerek halkın oyuna sunulmuştur.