Portör Muayenesi Nedir, Hangi Çalışanlar Yaptırmalıdır?

Portör muayenesi, özellikle gıda sektöründe çalışan bireylerin sağlığını ve toplumun hijyen koşullarını korumak için yapılan bir dizi laboratuvar testidir. Gıda ile temasta bulunan çalışanların, bulaşıcı hastalık taşıyıp taşımadığını belirlemek amacıyla uygulanan bu muayene, aynı zamanda halk sağlığı açısından büyük önem taşır.

Bu yazımızda portör muayenesinin ne olduğunu, nasıl yapıldığını, kimlerin yaptırması gerektiğini ve portör testi ile ilgili sıkça sorulan soruları detaylıca ele alıyoruz.

Portör Muayenesi Nedir?

Portör muayenesi, kişilerin dışkı, boğaz ve burun örneklerinden alınan testler ile akciğer grafisi gibi tetkikler yardımıyla vücudunda bulaşıcı hastalık taşıyıp taşımadığının tespit edilmesini amaçlar. Bu muayene, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 126 ve 127. maddeleri kapsamında zorunludur.

Her ne kadar 2011 yılında yapılan yasal değişikliklerle portör muayenesine dair bazı düzenlemeler yapılmış olsa da, çalışanların bulaşıcı hastalık taşımadığını belgeleme zorunluluğu devam etmektedir.

Porter Nasıl Yapılır?

Portör testi birkaç farklı tetkikten oluşur. Bu testler şunlardır:

• Gaita kültürü (dışkı örneği analizi)
• Boğaz ve burun kültürü (sürüntü örneği ile)
• Gaita mikroskopisi (parazit ve yumurta tespiti)
• Akciğer grafisi (tüberküloz kontrolü)

Dışkı örneği alınırken hijyen kurallarına son derece dikkat edilmeli, örnek hiçbir yüzey ya da madde ile temas etmemelidir. Boğaz ve burun kültürlerinde ise sürüntü yöntemiyle alınan örnekler mikroskobik olarak incelenir.

Bu da ilginizi çekebilir: Sağlık Ocağında Hangi Tahliller Yapılır?

Kimler Portör Muayenesi Yaptırmalıdır?

Portör muayenesi yaptırması gereken meslek grupları şunlardır:

• Gıda üretimi, işleme, dağıtım ve servis alanında çalışanlar
• Aşçılar, garsonlar, yemekhane çalışanları
• Anaokulu, kreş ve bakım evi çalışanları
• Kuaför, güzellik salonu, berber çalışanları
• Temizlik hizmetlerinde çalışanlar
• Turistik tesis personeli (otel, pansiyon, motel)
• Bar, kafe, restoran, gazino gibi işletmelerde çalışanlar
• Sauna ve hamam çalışanları
• Özel sektör mutfak personelleri

Ayrıca bu çalışanların Hepatit B gibi ek bulaşıcı hastalıklara karşı da test yaptırmaları zorunludur.

Bu da ilginizi çekebilir: Tamamlayıcı Sağlık Sigortası Neleri Kapsıyor?

Portör Testinde Hangi Tetkikler Yapılır?

Portör muayenesi kapsamında yapılan başlıca testler:

Portör Muayenesi Nerede Yapılır?

Portör muayenesi yapılan yerler:

• Devlet hastaneleri
• Eğitim ve araştırma hastaneleri
• Belediye laboratuvarları
• Halk sağlığı laboratuvarları (akciğer grafisi hariç)
• Verem savaş dispanserleri (sadece akciğer grafisi yapılabilir)
• Yetkili özel sağlık kuruluşları

Satem Mobil Sağlık gibi özel ve yetkili sağlık merkezleri, hem portör testleri hem de akciğer grafisi çekimi için gerekli yönlendirme ve hizmeti sağlar.

Portör Mevzuatı

1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 126. ve 127. maddeleri, portör muayenesinin kimlere, ne şekilde yapılması gerektiğini belirtir. Mevzuata göre;

• Gıda ve sıhhi müesseselerde çalışanlar muayene yaptırmak zorundadır.
• Hepatit B testi de bu kapsamda zorunludur.
• Testlerin geçerli sayılabilmesi için tüm sonuçların temiz çıkması gerekir.

Portör muayenesi ne kadar sürede bir yapılmalı?
Genellikle yılda 1 kez yapılması önerilir; bazı testler 6 ayda bir tekrar edilebilir.

Portör muayenesi zorunlu mu?
Özellikle gıda ve temizlik sektöründe çalışanlar için zorunludur.

Akciğer grafisi portör muayenesine dahil mi?
Tüberküloz taraması için akciğer grafisi zorunlu tetkikler arasındadır.

Portör muayenesinin geçerlilik süresi ne kadardır?
Tetkike göre değişmekle birlikte genellikle 6 ay ila 1 yıl geçerlidir.

Portör testi nerede yaptırılır?
Yetkili kamu kurumları, özel hastaneler ve Satem Mobil Sağlık gibi lisanslı kuruluşlarda yaptırılabilir.

Portör muayenesi, hem çalışan sağlığı hem de toplum sağlığı açısından vazgeçilmez bir uygulamadır. Gıda ile temas eden personelin hijyen ve bulaşıcı hastalık taşıma riski göz önünde bulundurulduğunda, bu tür testlerin düzenli yapılması büyük önem taşır.