Serbest Meslek Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Serbest meslek kavramını yıllardır gündelik hayatımızda sıklıkla duyarız. Genellikle gerçek anlamının dışında, işsiz veya sabit işi olmayan insanlar için kullanılsa da aslında başka bir anlama gelmektedir.  Bu yazımızda, serbest meslek nedir, serbest meslek erbabı kime denir, serbest meslek makbuzu nasıl kesilir gibi soruları sizler için cevaplandırdık.

Serbest Meslek Nedir?

Serbest meslek, herhangi bir kuruma bağlı kalmadan mesleğin icra edilmesine verilen addır. Özel sektörün altında yer alan kavram, hepimizin bildiği ve toplumda saygın kabul edilen doktorluk, avukatlık, mimarlık, veterinerlik, yazarlık, diş hekimliği gibi çok sayıda mesleği de kapsar. Kişisel tecrübe ve şahsi mesaiyle edinilmiş meslek bilgisine bağlı olarak bir sermayeyle değil de kişisel sorumluluklar altında iş yürütmeyle sağlanır.

Kimlere Serbest Meslek Erbabı Denir?

Serbest meslek erbabı, Gelir Vergisi Kanunu 66’ıncı maddesine göre şu şekilde tanımlanır: “Serbest meslek faaliyetlerini alışılmış meslek şeklinde sürdüren meslek erbabıdır, kendi mesleki faaliyetinin yanı sıra başka bir görev ya da iş ile sürekli uğraşıyor olmak bu niteliği değiştirmez.”

Resmi tanımı da yapılmış olan serbest meslek erbabı, bir yere bağlı kalmadan işini icra eden kişilere denir. Tek seferlik veya düzenli olarak sürdürülmeyen faaliyetler bu kapsama girmez.

Yukarıda yazan mesleklere ek olarak serbest meslek erbabı sayılan diğer alanlar şunlardır;

• Bizzat serbest meslek erbabı tarifine girmemekle beraber serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kurmak veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle veya sair suretlerle serbest meslek kazancından hisse alanlar.
• Dava vekilleri, müşavirler, kurumlar ve tüccarlarla serbest meslek erbabının ticari ve mesleki işlerini takip edenler ve konser veren müzik sanatçıları.
• Vergi Usul Kanunu’nun 155 inci maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar.

Meslekler hakkında detaylı bilgi ve maaş verilerine Meslek Rehberi ulaşabilirsiniz.

Serbest Meslek Makbuzu Nedir, Nasıl Kesilir?

Elde edilen gelirleri belgelemek ve ticari faaliyetlerini düzenlemek amacıyla serbest meslek erbabı, işlerini yürütürken her türlü tahsilat için iki adet "Serbest Meslek Makbuzu" düzenlemeli ve bir kopyasını müşteriye vermelidir. Müşteri de bu belgeyi talep etmek ve almakla yükümlüdür.

Ek olarak, serbest meslek faaliyeti icra eden hekimler (diş hekimleri ile veteriner hekimler dahil), işyerlerinde kredi kartı okuyucuları bulundurmak ve kredi kartı ile yapılan ödemelerde bu cihazları kullanmak zorunda oldukları için, söz konusu cihazlarla düzenlenen POS fişleri Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmiş serbest meslek makbuzu olarak kabul edilir.

Serbest meslek erbaplarının dikkat etmesi gereken bir diğer husus, makbuzu düzenlerken brüt tutar üzerinden, %18 KDV ve %20’de stopaj bedelinin hesaplanması gerekir. Stopaj, müşterinin sizin adınıza ödeyeceği vergi tutarı iken, KDV’de sizin vergi dairesine ödeyeceğiniz tutardır.

Serbest meslek makbuzunda bulunması gereken bilgiler şunlardır;

• Makbuz kesen kişinin adı, soyadı, adresi, işyeri unvanı
• Vergi dairesi ve Vergi Kimlik numarası ya da işyeri unvanı ve adresi
• Alınan para bedeli
• Müşteri adı, soyadı ya da işyeri unvanı ve adresi
• Belge düzenleme tarihi
• Serbest meslek erbabına ait elektronik imza

Serbest Meslek Faaliyetine Nasıl Başlanır?

Serbest meslek faaliyetlerine başlamak için muayenehane, atölye, hukuk bürosu, yazıhane gibi özel bir iş yer açmanız gerekmektedir. Açtığınız iş yerinde mesleki faaliyetlerin yürütüldüğünü göstermek için de levha veya tabela asmalısınız. Ardından, yapmış olduğunuz mesleğin serbest meslek olarak sayılması için, işin devamlı olarak faaliyette olduğunu göstermelisiniz.