Yıllık İzin Hakkında Her Şey

Çalışanların iş ve hayat motivasyonlarının artması, dinlenmeleri, bedensel ve ruhsal sağlıklarını koruması için ücretli yıllık izin hakları vardır. Bu hak Anayasa ile koruma altına alınmış olup kapsamı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenmiştir. Yıllık izin konusunda merak edilenleri cevaplamak, çalışanların ve işverenlerin yasal haklarını öğrenmeleri için yıllık izin hakkında bilinmesi gerekenleri bir araya getirdik.

Sorular

Yıllık İzin Nedir?
Yıllık İzin Nasıl Hesaplanır?
Çalışma Yılına Göre Yıllık İzin Süreleri
Yıllık İzin Nasıl Kullanılır?
Yıllık İzin Talep Dilekçesi
Örnek yıllık izin talep dilekçesi
Yıllık İzin Nasıl İptal Edilir?
Yıllık izin iptal dilekçesi
Yıllık İzinlere Hafta Sonları Dahil mi?
Resmi Tatiller Yıllık İzinden Düşülür mü?
Yıllık İzin Ücreti Nedir, Nasıl Hesaplanır?
Yol İzni Nedir? Yıllık İzinde Yol İzni Nasıl Hesaplanır?
Yıllık İzin Yerine Ücret Alınır mı?
Yıllık İzin Avansı Nasıl Alınır? Nasıl Hesaplanır?
Yıllık İzinde Sağlık Raporu Alınırsa Ne Olur?
Yıllık İzinde Cenaze İzni Nasıl Alınır?
Çalışan Zorunlu Olarak Yıllık İzne Çıkarılabilir mi?
Yıllık İzinde İşten Çıkarılma Durumunda Ne Olur?
BONUS: Çalışanlar Yıllık İzinlerini Nasıl Değerlendiriyor?

Yıllık İzin Nedir?

Yıllık izin, deneme süresi de dahil olmak üzere en az bir yıllık çalışma süresini tamamlayan çalışanın hak kazandığı ücretli izin hakkıdır. Yıllık izin süresi çalışanın işe giriş tarihinden itibaren çalıştığı süreye göre belirlenir ve çalışanlar tarafından istenilen zamanlarda kullanılabilir. Dinlenme hakkı Anayasa'nın 50. maddesiyle güvence altına alınmış olup 4857 Sayılı İş Kanunu ile kapsamı ve detayları belirlenmiştir.

Yıllık İzin Nasıl Hesaplanır?

Yıllık izinler çalışanın kıdemine, yani aynı işyerinde çalıştığı süreye göre hesaplanır. Çalışma süresine göre izin hak edişleri aşağıdaki gibidir. 18 yaşından küçük olan ve 50 yaşından büyük olan çalışanlar için istisnai durum söz konusudur. Bu çalışanların yıllık izin süreleri 20 günden az olamaz. Yeraltında çalışan iççilerin yıllık izin süreleri standart sürelere dörder gün eklenerek hesaplanır.

Bu da ilginizi çekebilir: Ücretli ve Ücretsiz İzin Nedir?

Çalışma Yılına Göre Yıllık İzin Süreleri

Çalışanların yıllık izinleri aynı işyerinde çalıştıkları süreye göre 15-26 gün arasında değişiklik gösterir. Yeraltında çalışanlar ve memurlar için bu süre daha fazladır.

Çalışanlar için; 1-5 yıl (5. Yıl dahil), 14 gün.
Çalışanlar için; 5-15 yıl, 20 gün.
Çalışanlar için; 15 yıl ve üzeri, 26 gün.

Yeraltında Çalışanlar için; 1-5 yıl, 18 gün.
Yeraltında Çalışanlar için; 5-15 yıl, 24 gün.
Yeraltında Çalışanlar için; 15 yıl ve üstü, 30 gün.

18 Yaşından küçük çalışanlar; 20 gün.
50 Yaşından büyük çalışanlar; 20 gün.

Yaş gruplarıyla ilgili düzenleme kapsamında, belirtilen yaş grupları bir yıldan az çalışma süresine sahip olsalar dahi hakkettikleri yıllık izin süreleri 20 günden az olamaz.

Memurlar için; 1-9 yıl, 20 gün.
Memurlar için; 10 yıl ve üstü, 30 gün.

Yıllık İzin Nasıl Kullanılır?

Çalışanlar bir kısmı 10 günden az olmamak şartı ile izinlerini istedikleri şekilde bölerek kullanabilir. 10 günden sonra kalan izin hakkı toplu olarak veya 1-2 günlük sürelere bölünerek kullanılabilir. Bir yıllık çalışma sonunda hak kazanılan yıllık izin, takip eden yıl içerisinde kullanılabilir. Yıllık iznin kullanılacağı tarih çalışan tarafından belirlenir. Çalışan yıllık izni kullanacağı tarih aralığını izin tarihinden en az bir ay önce işverene yazılı olarak bildirmekle yükümlüdür.

Yıllık İzin Talep Dilekçesi

Genellikle tüm şirketlerin hazır izin talep formu bulunmaktadır. Çalışanlar işyerlerinden temin ettikleri izin talep formunu doldurarak yıllık izin taleplerini yazılı hale getirip işverene verebilir. Ancak, çalıştığınız firmada hazır bir dilekçe yoksa aşağıdaki dilekçe örneğini kişiselleştirerek kullanabilirsiniz. İşverenlerin yükümlülükleri gereği çalışanlarının yıllık izinlerinin tarihlerini ve taleplerini kayıt altında tutmalıdır. Dolayısıyla işvereniniz izin talebini sizden mutlaka yazılı olarak vermenizi isteyebilir.

Örnek yıllık izin talep dilekçesi;

...... İnsan Kaynakları Yönetimine,

.../.../.../ ile .../.../.../ tarihleri arasında .... gün süre ile yıllık izin kullanmak istiyorum. Yıllık iznimin verilmesi konusunda gereğini arz ederim.

Tarih Ad Soyad İmza

Yıllık İzin Nasıl İptal Edilir?

Çalışan yıllık izninden vazgeçemez. Aynı kurumda çalışmaya devam ediyorsa yıllık izin yerine ücret talep edemez. Ancak, belirlediği yıllık izin tarihini iptal edip iznini erteleyebilir. Bunun için çalışanının talebini yazılı ve sözlü olarak işverene bildirmesi gerekmektedir.

Yıllık izin iptal dilekçesi;

...... İnsan Kaynakları Yönetimine,

.../.../.../ ile .../.../.../ tarihleri arasında aldığım yıllık iznimi yarıda kesmek zorundayım/izin talebimi geri çekmek zorundayım. …… tarihinde iş başı yapmak istiyorum. Bilgilerinize sunar, gereğini arz ederim.

Tarih Ad Soyad İmza

Yıllık İzinlere Hafta Sonları Dahil mi?

Hafta sonları yıllık izinden sayılamaz. Tatil günlerine denk gelen yıllık izinlere ek süre eklenir. Örneğin 14 gün yıllık izin kullanacak çalışan, izin süresine denk gelen Cumartesi ve Pazar günleri için iznini 16 gün olarak kullanmalıdır. Cumartesi günü çalışılan işyerleri için eklenecek süre bir gündür.

Resmi Tatiller Yıllık İzinden Düşülür mü?

Hafta sonları için yürürlükteki uygulama gibi resmi tatil günleri de yıllık izin içine dahil edilemez. Yıllık izin süresi resmi tatile denk gelen bir çalışan, resmi tatil günlerini yıllık iznine ilave ederek izin hakkını kullanır.

Yıllık İzin Ücreti Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Çalışanların yıllık izin sürelerine denk gelen ve brüt maaşa göre hesaplanan ücret yıllık izin ücretidir. Çalışan yıllık izne ayrılırken bu tutar işveren tarafından peşin veya avans olarak çalışana ödenmelidir. Çalışanın brüt ücreti çalışma günlerine bölünür. Günlük ücret yıllık izin süresiyle çarpılarak yıllık izin ücreti hesaplanır.

Yol İzni Nedir? Yıllık İzinde Yol İzni Nasıl Hesaplanır?

Çalışan yıllık iznini işyerinin bulunduğu şehirden farklı bir şehirde geçirecekse ve çalışan bunu belgeliyorsa yıllık iznine ek olarak yol izni alabilir. Yol izni en fazla 4 gün olabilir. Yol izni ücretli izin değildir. Çalışanlar, kullandıkları yol iznine karşılık ücret alamazlar.

Yıllık İzin Yerine Ücret Alınır mı?

Çalışanlar yıllık izinlerinin yerine ücret alamazlar. Yıllık izinlerin kullanılması gerekmektedir. Ancak, çalışanın iş akdinin sonlanması halinde hak ettiği yıllık izinlerin karşılığı çalışana ödenir.

Yıllık İzin Avansı Nasıl alınır? Nasıl Hesaplanır?

Yıllık izin avansı ya da avans yıllık izin, çalışanın aynı iş yerinde bir yılı dolmadan yıllık izinin bir kısmını önceden kullanma durumunu ifade eder. Örneğin işe Mart ayında başlayan bir çalışan henüz bir yılı dolmadan Ağustos ayında, bir yıl sonunda kazanacağı yıllık iznin bir kısmını önceden talep edebilir. İşverenin de onayı dahilinde çalışan bu hakkını kullanabilir. Yıllık izin avansı alındığında, alınan izin süresi çalışanın hak edeceği yıllık izin süresinden düşülür.

Yıllık İzinde Sağlık Raporu Alınırsa Ne Olur?

Yıllık izindeyken çalışanın sağlık sorunu yaşaması ve doktor raporu alması durumunda, çalışanın yıllık izin süresi durdurulur. Rapor süresince çalışanın ücret ödemesi devam eder. Sağlık raporu süresi dolduğunda yıllık izin hakkı tekrar başlar.

Yıllık İzinde Cenaze İzni Nasıl Alınır?

Çalışanın bir yakınının vefat etmesi sebebiyle cenaze işlemleri için kullandığı mazeret izni cenaze iznidir. Bu izin en fazla 2 gün süre ile kullanılabilir. Çalışan, işverenine dilekçe vererek cenaze izni almak için talepte bulunabilir. Cenaze izni yıllık izin gibi ücretli izindir. Yıllık izin sırasında çalışanın bir yakını vefat ederse cenaze izni alabilir. Bu izin yıllık izin süresinden düşülmez. Aynı durum doğum, evlenme izinleri için de geçerlidir.

Çalışan Zorunlu Olarak Yıllık İzne Çıkarılabilir mi?

İş Kanunu'na göre işverenler çalışanı zorunlu olarak ücretli yıllık izne çıkarabilir. Firmalar genellikle çalışanının izin süresinin çok fazla artması sonucu bu uygulamayı tercih etmektedir.

Yıllık İzinde İşten Çıkarılma Durumunda Ne Olur?

Yıllık izin sırasında çalışanın iş akdi geçerli bir sebeple fesih edilebilir. Ancak yıllık izin kullanmak geçerli bir fesih nedeni değildir. Yıllık izin sırasında farklı bir sebeple iş akdi sona erdirilirse çalışan kalan izin hakları ücrete dönüştürülür ve çalışana ödenir.

BONUS: Çalışanlar Yıllık İzinlerini Nasıl Değerlendiriyor?

Eleman.net ekibi olarak mavi yaka çalışanların yıllık izinlerini nasıl değerlendirdiklerini araştırdık. Eleman.net üzerinden yapılan anket sonucuna göre çalışanların öncelikli tercihi lüks oteller oldu. 11 binden fazla katılımla gerçekleşen anket kapsamında çalışanlara tatile çıkıp çıkmayacaklarını ve tatilde nerede konaklayacaklarını sorduk. Anket sonucuna göre çalışanların yüzde 50,92'si tatile çıkacağını belirtti. Tatile çıkacakların yüzde 34,31'i otelleri, yüzde 23,3'ü tatil köylerini, yüzde 15,33'ü kamp alanlarını, yüzde 11,6'sı pansiyonları, yüzde 10,3'ü ise apartları tercih edeceğini belirtti. En az tercih edilen tatil yeri ise yüzde 4 ile devre mülkler oldu.