İşveren, Çalışana Bayram Harçlığı Vermek Zorunda mı?

Bayramlar, toplumsal dayanışmanın en yoğun hissedildiği zamanlardır. Aile büyüklerinin ellerinin öpüldüğü, çocuklara harçlıkların verildiği bu özel günlerde iş hayatı da farklı bir boyut kazanır. Peki, çalışanlar açısından merak edilen en önemli konulardan biri olan “İşveren, işçiye bayram harçlığı vermek zorunda mı?” sorusunun yanıtı nedir?

Bu yazımızda, iş hukuku çerçevesinde bayram harçlığı uygulamalarını, işçinin haklarını ve işverenin yükümlülüklerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Bayram Harçlığı Nedir?

Bayram harçlığı; işverenlerin, bayram dönemlerinde çalışanlarına moral ve motivasyon amacıyla verdiği maddi destektir. Bu destek genellikle nakit para, hediye kartı veya alışveriş çeki şeklinde olabilir. Ancak bu uygulama, hukuki olarak zorunlu bir ödeme değildir. Tamamen işverenin takdirine bağlıdır. Yine de bazı durumlarda, bu ödemelerin zorunlu hale geldiği istisnalar mevcuttur.

Bu da ilginizi çekebilir: İşveren Çalışana Servis Sağlamak Zorunda Mı?

İşveren Bayram Harçlığı Vermek Zorunda mı?

Türkiye’de yürürlükte olan 4857 sayılı İş Kanunu ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, işverenin bayram harçlığı ödemesi yapmasını zorunlu tutmaz. Ancak, bazı özel durumlarda bu ödeme zorunlu hale gelebilir:

1. İş Sözleşmesinde Yer Alması:

Eğer bireysel iş sözleşmesinde bayram harçlığına dair açık bir hüküm varsa, işveren bu ödemeyi yapmakla yükümlüdür.

2. Toplu İş Sözleşmesi Hükümleri:

Toplu iş sözleşmesinde (TİS) bayram harçlığı açıkça belirtilmişse, bu durum işveren açısından bağlayıcı hale gelir. Belirtilen tarihlerde ve miktarda ödeme yapılması zorunludur.

3. İşyeri Uygulaması ve Teamül:

İşveren, geçmiş yıllarda düzenli olarak bayram harçlığı ödemişse ve bu durum artık yerleşik bir uygulama halini almışsa, bu ödeme işçiye kazanılmış hak olarak dönebilir. Bu durumda işçi, "eşit işlem ilkesi" kapsamında bayram harçlığını talep edebilir.

Bayram Harçlığı ile İkramiye Arasındaki Farklar

İş Sözleşmesinde Bayram Harçlığı Yoksa İşçinin Hakkı Var mı?

Eğer iş sözleşmesinde bayram harçlığına dair herhangi bir hüküm bulunmuyorsa ve işveren daha önce hiç böyle bir ödeme yapmamışsa, işçi bu harçlığı talep edemez. Ancak işveren, uzun süredir bu ödemeyi düzenli olarak yapıyorsa ve bu bir işyeri teamülü haline geldiyse, işçi bu hakkın devamını isteyebilir.

Kıdem Tazminatı ve Bayram Harçlığı Arasında Bağlantı Var mı?

Bayram harçlıkları, kıdem tazminatı hesabına dahil edilmez. Çünkü bayram harçlığı, genellikle düzensiz ve sembolik nitelikte bir ödemedir. Kıdem tazminatına esas olan ödemeler arasında temel ücret, ikramiye (düzenli veriliyorsa), prim ve benzeri ödemeler yer alır.

Sonuç: İşverenin Bayram Harçlığı Ödemesi Zorunlu mu?

Hayır. Genel olarak işverenin, çalışanına bayram harçlığı vermesi zorunlu değildir. Ancak aşağıdaki durumlarda bu ödeme zorunlu hale gelebilir:

• İş sözleşmesinde açık hüküm varsa,
• Toplu iş sözleşmesinde düzenlenmişse,
• İşyeri uygulaması haline geldiyse.

İşveren bayram harçlığı vermek zorunda mı?

Hayır, yasal olarak zorunlu değildir. Ancak iş sözleşmesi veya işyeri uygulamaları varsa, işçi bu ödemeyi talep edebilir.

Bayram harçlığı hangi durumlarda zorunlu hale gelir?

İş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi veya işyeri teamülü ile bayram harçlığı ödemesi zorunlu hale gelebilir.

İkramiye ile bayram harçlığı aynı mıdır?

Hayır, ikramiye genellikle düzenli olarak verilen bir ödemedir. Bayram harçlığı ise genellikle sembolik, dönemsel ve işveren inisiyatifine bağlı bir ödemedir.

İşveren daha önce bayram harçlığı verdiyse ama bu yıl vermediyse ne olur?

Eğer bu ödeme birkaç yıl boyunca düzenli olarak yapılmışsa ve yerleşik uygulama haline geldiyse, işçi bu yılki ödemeyi talep edebilir. Ancak bunun için somut delil gerekir.

Bayram harçlığı vergiye tabi midir?

Evet. Bayram harçlığı da tıpkı ikramiye gibi gelir vergisi ve SGK primine tabidir.