İstimlak Nedir? İstimlak Bedeli Nasıl Hesaplanır?

İstimlak, özel mülkiyete ait bir taşınmazın kamu yararı gözetilerek devlet veya kamu kurumları tarafından bedeli karşılığında alınması işlemidir. İstimlak işlemi aynı zamanda kamulaştırma olarak da bilinir. Yani bireylere, şirketlere ya da kurumlara ait olan arsa, konut, tarla, dükkan gibi gayrimenkuller; okul, yol, hastane veya park gibi kamu hizmetleri için devlet tarafından satın alınabilir.

İstimlak işlemi yalnızca kamu yararının söz konusu olduğu durumlarda yapılabilir. Örneğin, şehirde yeni bir otoban projesi için güzergâh üzerindeki evler veya arsalar istimlak edilerek proje için uygun alanlar yaratılır.

İstimlak ve Kamulaştırma Arasındaki Fark Nedir?

Genellikle eş anlamlı olarak kullanılan istimlak ve kamulaştırma, teknik olarak aynı anlama gelir. Ancak resmi süreçlerde “kamulaştırma” terimi daha sık kullanılmaktadır. Yasal dayanağını Kamulaştırma Kanunu oluşturmaktadır.

Kimler İstimlak Yapabilir?

İstimlak yetkisi sadece belirli kurumlara verilmiştir. Bunlar arasında:

Devlet: Büyük altyapı projeleri (karayolu, baraj, havalimanı vb.)

Belediyeler: Yol, park, meydan, sosyal tesis gibi yerel hizmet alanları

İl Özel İdareleri: İl genelinde yürütülen projeler

Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT): Örneğin, TEDAŞ veya DSİ gibi kuruluşlar

İstimlak, kamu yararı kararı aldıktan sonra istimlak işlemlerine başlayabilir.

İstimlak Süreci Nasıl İşler?

1. Kamu yararı kararı alınır.
2. Proje hazırlanır ve istimlak edilecek alan belirlenir.
3. Gayrimenkul sahipleriyle uzlaşma süreci başlatılır.
4. Uzlaşılamazsa mahkemeye başvurularak değer tespiti yapılır.
5. Tespit edilen bedel ödenerek taşınmaz kamulaştırılır.

Bu da ilginizi çekebilir:Devlet Tarla Desteği Ne Kadar, Şartlar Neler?

İstimlak Bedeli Nasıl Hesaplanır?

İstimlak sürecinde en kritik noktalardan biri, taşınmaz sahibine ödenecek istimlak bedelinin adil bir şekilde belirlenmesidir. Bu bedel, aşağıdaki faktörler dikkate alınarak hesaplanır:

1. Piyasa Değeri:Gayrimenkulün serbest piyasada benzer özellikteki taşınmazlara göre ortalama satış fiyatıdır.

2. Konum:Merkezi bir bölgede yer alması, ulaşım imkânları, çevresindeki yapılaşma ve imar durumu bedeli artırabilir.

3. Gayrimenkulün Türü ve Alanı:Arsa, tarla, konut, iş yeri gibi farklı gayrimenkul türleri için ayrı hesaplamalar yapılır. Ayrıca metrekare büyüklüğü de dikkate alınır.

4. Üzerindeki Yapılar:Varsa yapının maliyeti, kullanım durumu ve getiri potansiyeli, yıpranma payı, Güncel rayiç bedeli hesaplamada etkilidir.

5. Resmi Kurum İncelemeleri:Tapu kayıtları, vergi matrahı, imar planı gibi resmi belgeler analiz edilerek değerleme yapılır.

İstimlak Alanı Ne Demek?

İstimlak edilen bölge genellikle tek bir parseli kapsamaz. Örneğin bir meydan yapılacaksa bu alan içinde birden fazla yapı veya arsa yer alabilir. Bu alanın tümüne istimlak alanı denir ve her bir parsel için ayrı ayrı değer tespiti yapılır.

İstimlakta Uzlaşma Sağlanamazsa Ne Olur?

Eğer taşınmaz sahibi belirlenen bedeli kabul etmezse, dava yoluna gidilebilir. Mahkeme süreci sonunda bilirkişi raporları doğrultusunda yeni bir istimlak bedeli belirlenir ve ödenir. Böylece taşınmaz kamuya geçer.

İstimlakın Şehirlere FaydalarıYeni yollar ve ulaşım hatları açılır.

• Kamusal alanlar genişletilir.
• Şehir planlamasında modernleşme sağlanır.
• Yeşil alanlar, eğitim ve sağlık tesisleri oluşturulur.

Kamu yararına yapılan istimlak işlemleri, uzun vadede hem şehirleşmeye hem de sosyal yaşam kalitesine katkı sunar.

Gayrimenkulünüzün istimlak edileceği yönünde bir bilgi aldıysanız, süreci yakından takip etmeli, değer tespitine itiraz hakkınızı bilmeli ve gerekirse hukuki destek almalısınız. İstimlak nedir, istimlak bedeli nasıl belirlenir gibi konularda doğru bilgiye sahip olmak, size önemli avantajlar kazandırabilir.