Gece Bekçisinin Sorumlulukları ve Hakları

Gecenin sessizliğinde iş yerlerinin ve tesislerin güvenliğini sağlamakla görevli olan gece bekçileri, adeta görünmeyen bir güvenlik duvarı gibidir. Ancak bu hayati görevin sorumluluğu kadar, taşıdığı riskler ve hukuki boyutları da oldukça dikkat çekicidir. Bu yazıda, gece bekçisinin görev tanımı, hakları, uyuması durumunda hukuki sonuçlar, ve Yargıtay kararları doğrultusunda işverenin fesih hakkı gibi pek çok konuya değineceğiz. 

Gece Bekçisinin Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?

1. Güvenlik Gözetimi

Gece bekçilerinin temel görevi, iş yerinin veya görevli oldukları alanın fiziki güvenliğini sağlamak ve her türlü olası riske karşı tedbir almaktır. Hırsızlık, sabotaj, yangın gibi durumların önlenmesi için devriye gezmeleri ve tetikte olmaları beklenir. Özellikle sanayi bölgelerinde ve büyükşehirlerde gece bekçileri, işletmelerin vazgeçilmez güvenlik unsurlarından biri haline gelmiştir.

2. Alarm ve Kamera Sistemlerini Takip Etme

Modern iş yerlerinde kamera ve alarm sistemlerinin izlenmesi gece bekçisinin sorumluluğundadır. Bu sistemlerin düzgün çalışıp çalışmadığı kontrol edilmeli, olağandışı durumlar derhal tespit edilerek ilgili birimlere bildirilmelidir.

3. Acil Durum Müdahalesi

Yangın, hırsızlık veya güvenlik ihlallerine karşı hızlı ve bilinçli müdahale beklenir. Bu noktada bekçinin acil durum planlarını bilmesi ve kolluk kuvvetlerine haber verebilmesi büyük önem taşır. Bekçinin bu gibi durumlarda hazırlıklı olması hem iş yeri güvenliğini hem de kendi hukuki konumunu doğrudan etkiler.

4. İş Yerinde Disiplinin Sağlanması

Gece saatlerinde iş yerinde yetkisiz giriş-çıkışların kontrolü, çalışanların kurallara uyup uymadığının denetlenmesi, düzenin sağlanması görevleri arasındadır. Bu görev aynı zamanda iş yerinde disiplini korumak anlamına gelir.

5. Raporlama

Gece bekçileri, nöbet süresince karşılaştıkları her türlü olağandışı durumu ve gözlemlerini detaylı şekilde raporlayarak amirlerine bildirmelidir. Bu raporlar, ileride doğabilecek ihtilaflarda önemli delil olabilir.

Bu da ilginizi çekebilir: İşçinin Hangi Durumları Mazeret Göstererek İşe Gitmeyebilir?

Gece Bekçisinin Uyuması: Haklı Fesih Sebebi mi?

Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, bir gece bekçisinin görev sırasında uyuması her zaman haklı fesih sebebi oluşturmaz. Ancak bu durumun haklı fesih sayılabilmesi için üç şartın birlikte gerçekleşmesi gerekir:

1. İşyeri güvenliğini tehlikeye atacak derecede olması
2. Tekrarlayan bir davranış haline gelmiş olması
3. Daha önce bu konuda işçinin uyarılmış olması

Bu koşullar oluştuğunda işveren, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25. maddesi gereği tazminatsız fesih hakkı elde edebilir. Ancak ilk defa uyuyan ve daha önce uyarı almamış bir işçi için haklı fesih uygulanması tartışmalı olabilir.

İş Kanunu Kapsamında Gece Bekçisinin Hakları

1. Kıdem Tazminatı Hakkı

Eğer bekçi, işverenin haklı fesih koşullarını sağlamadan işten çıkarılırsa, kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir. Ancak Yargıtay kararlarına göre, uzun yıllar çalışan bir bekçi ilk kez uyuyorsa ve bu durum işyeri güvenliğini doğrudan tehdit etmemişse, kıdem tazminatı ödenebilir.

2. İhbar Tazminatı

Gece bekçisinin sözleşmesi geçerli bir nedenle feshediliyorsa ve yasal ihbar süresine uyulmamışsa, ihbar tazminatı da doğar. Ancak haklı fesih durumunda ihbar tazminatı ödenmez.

3. İşsizlik Maaşı

Gece bekçisinin işten çıkarılma sebebi haklı bir neden değilse, işsizlik maaşı alma hakkı doğabilir. Bu durumda işverenin işten çıkış kodu ve SGK bildirimleri önemlidir.

Yargıtay Kararları Ne Diyor?

Önemli Vurgular:

• Uyuma davranışı tekrarlamışsa ve işyeri zarar görmüşse haklı fesih mümkündür.
• İlk defa uyuma durumunda, eylem işyerine zarar vermediyse kıdem tazminatı ödenebilir.
• İşverenin önceden uyarı yapmış olması gerekir.
• Uyuma davranışı, iş yerinin güvenliğini doğrudan tehdit etmeli.

Gece bekçisinin görevde uyuması tazminatsız işten çıkarılmasına neden olur mu?

Evet, ancak bu durumun iş yerinin güvenliğini tehlikeye atması, bekçinin daha önce uyarılmış olması ve davranışın tekrar etmiş olması gerekir. Aksi halde işten çıkarma haksız sayılabilir.

Gece bekçisinin görevleri nelerdir?

Gece bekçileri güvenlik gözetimi, kamera ve alarm sistemlerinin kontrolü, acil durum müdahalesi, disiplinin sağlanması ve raporlama gibi görevleri yerine getirir.

Gece bekçisinin haklı sebeple işten çıkarılması durumunda kıdem tazminatı alabilir mi?

Yargıtay bazı durumlarda, örneğin ilk defa gerçekleşen bir ihlalde, işçiye kıdem tazminatı ödenmesi gerektiğine hükmedebilir.

Gece bekçiliği sırasında karşılaşılan hukuki problemler için ne yapılmalı?

İşveren veya çalışan, hukuki destek almak için bir iş hukuku avukatına danışmalıdır.