Memurlukta Güvenlik Soruşturması Nedir, Kimler Geçemez?

Devlet memuru olmak isteyen adayların en çok merak ettiği konulardan biri de güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sürecidir. KPSS sınavından başarılı olan her aday, doğrudan memuriyete başlayamaz; çünkü bazı kritik adımlar daha vardır. İşte bu aşamalardan biri de güvenlik soruşturmasıdır. Peki güvenlik soruşturması nedir? Kimler bu süreci geçemez? Hangi durumlar memuriyete engel olur? Tüm detaylar yazımızda...

Güvenlik Soruşturması Nedir?

Güvenlik soruşturması; devletin, kamu kurum ve kuruluşlarına alınacak kişilerin devlete sadakati, ahlaki yeterliliği, suç bağlantısı olup olmadığını değerlendirmek üzere yürüttüğü bir araştırmadır.

Bu süreç, adayın:

• Adli sicil durumu,
• Hakkındaki dava ve soruşturmalar,
• Terör örgütleriyle iltisakı veya irtibatı,
• Ahlaki durumu ve yaşam tarzı (devlete zarar oluşturacak nitelikte olup olmadığı),
• Yakın çevresi (anne, baba, kardeş gibi birinci derece yakınlar) gibi faktörleri kapsar.

Dayanağı: Bu uygulama, 7315 Sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’na ve ilgili yönetmeliklere dayanır.

Memurluk İçin Güvenlik Soruşturmasında Dikkate Alınan Kriterler

1. Adli Sicil Kaydı

Adayın adli sicil kaydı, güvenlik soruşturmasında en önemli kriterlerden biridir.

• Devlet güvenliğini tehdit eden suçlar (casusluk, rüşvet, terör suçları) detaylı şekilde incelenir.
• Daha önce işlenmiş suçların affedilmiş veya cezalarının sona ermiş olması, sürecin olumlu yönde ilerlemesine katkı sağlar.

2. Ailevi Durum

Aile bireylerinin durumu da güvenlik soruşturmasında değerlendirilir:

• Aile üyelerinin suç geçmişi, terör örgütleriyle bağlantısı ve mali durumu araştırılır.
• Aile içi ilişkiler, adayın sosyal çevresi ve toplumla uyumu açısından önemli bir kriterdir.

3. Mali Durum ve Borçlar

Adayın finansal durumu güvenlik soruşturmasında kritik bir etkendir:

• Borçlar, icra takibi ve kredi notu incelenir.
• Mali istikrar, adayın kamu görevine uygunluğu açısından değerlendirilir.

4. Sosyal Çevre ve İlişkiler

Adayın sosyal çevresi, arkadaşlık ve iş ilişkileri soruşturmaya dahil edilir:

• Toplum içinde güvenilirliği ve kamu düzenine zarar verebilecek ilişkiler gözlemlenir.
• Sosyal medya hesapları, iletişim tarzı ve bağlantı kurduğu kişiler de incelenir.

5. Terör Örgütleri ile Bağlantı

FETÖ, PKK, DHKP-C gibi terör örgütleriyle ilişkisi olan kişiler, güvenlik soruşturmasında olumsuz değerlendirilir. Bu tür bağlantılar, memuriyet başvurusunun reddedilmesine neden olabilir.

6. Kamu Düzeni ile İlgili Sorunlar

Adayın geçmişte toplumsal düzeni bozucu davranışları veya suç geçmişi varsa, bu durum güvenlik soruşturmasını olumsuz etkiler.

Arşiv Araştırması ile Güvenlik Soruşturması Arasındaki Fark Nedir?

Arşiv Araştırması: Adli sicil kaydı, memuriyet yasağı gibi sabit bilgi taraması yapılır. Tüm memuriyet adaylarına uygulanır.

Güvenlik Soruşturması: Daha derin ve kapsamlıdır. Özellikle kritik kurumlarda (Emniyet, MİT, Adalet Bakanlığı, savunma sanayi vb.) çalışacak adaylar için zorunludur.

Kimler Güvenlik Soruşturmasını Geçemez?

Aşağıdaki durumlar, güvenlik soruşturmasında olumsuzluk doğurabilir ve memuriyete engel oluşturabilir:

1. Terör Örgütleriyle İrtibat veya İltisak

FETÖ, PKK, DHKP-C, DEAŞ gibi yasa dışı örgütlerle bağlantı (eski bile olsa) ciddi bir engeldir.

HTS kayıtları, sosyal medya paylaşımları, çevresiyle olan ilişkiler değerlendirilir.

2. Sabıka Kaydı ve Devam Eden Davalar

Özellikle yüz kızartıcı suçlar (hırsızlık, dolandırıcılık, cinsel suçlar, uyuşturucu) ya da devlet aleyhine işlenen suçlar (örgüt üyeliği, casusluk vb.) memuriyete engel olabilir.

Kesinleşmiş mahkumiyet kararı varsa, çoğu durumda başvuru reddedilir.

3. Ahlaki Yetersizlik ve Kamu Ahlakına Aykırı Davranışlar

Fuhuş, insan kaçakçılığı gibi suçlarla adı anılanlar veya bu suçlardan işlem görmüş kişiler.

Kumar, uyuşturucu kullanımı gibi alışkanlıkları olanlar.

4. Devlet Sırrı ile Çalışılacak Kurumlarda Uygun Görülmeyenler

MİT, Emniyet Genel Müdürlüğü, Adalet Bakanlığı gibi kurumlar; kişinin sadece geçmişine değil, aile çevresine, yaşam tarzına, mali yapısına da bakar.

Aile üyelerinin yasa dışı faaliyetlere karışmış olması da risk oluşturabilir.

Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?

Ortalama 1 ila 3 ay sürmekle birlikte, yoğunluğa ve adayın durumuna göre bu süre 6 aya kadar uzayabilir.

Güvenlik Soruşturmasında Olumsuz Sonuç Alırsam Ne Olur?

• Aday memuriyet başvurusunda bulunuyorsa, başvuru reddedilir.
• Halihazırda görevde olan bir kişi için, iş akdi sonlandırılabilir.

Güvenlik soruşturması sürecinde, adli sicil kaydı, ailevi durum, mali sorumluluklar, sosyal çevre ve terör örgütleriyle bağlantılar öne çıkan en temel kriterlerdir.

Sık Sorulan Sorular

Tüm borçlar güvenlik soruşturmasını olumsuz etkiler mi?
Küçük ve yönetilebilir borçlar genellikle olumsuz etkileyici değildir. Ancak borçların kapsamı ve ödeme düzeni önemlidir.

Sabıka kaydı olmayan herkes güvenlik soruşturmasından geçer mi?
Sabıka kaydı temiz olması olumlu etkiler, ancak sosyal çevre, aile durumu ve mali durum gibi diğer kriterler de değerlendirilir.

Aile üyelerinin geçmişteki durumu başvuruya ne kadar etki eder?
Aile üyelerinin suç veya terör bağlantıları adayın değerlendirilmesinde olumsuz rol oynayabilir, özellikle kritik kamu görevlerinde.

Güvenlik soruşturması reddedilen biri tekrar başvurabilir mi?

İlgili dava veya durum ortadan kalkarsa yeniden başvuru yapılabilir.

Yakının sabıkası varsa memurluğa engel mi?

Direkt engel değildir, ancak bazı kurumlar bu bilgileri değerlendirir.

Sosyal medya paylaşımları etkili mi?

Terör örgütlerini öven, devleti aşağılayan, nefret söylemi içeren paylaşımlar olumsuz etki yapabilir.

Bölüm Şartı Olmayan Memurluklar 2025 | Alımlar Ne Zaman?
KPSS Şartı Olmadan Memur Alımı Yapılan Kurumlar (2025 Güncel Liste)
Engelliler Memur Olabilir mi? Engelli Memur Olma Şartları
KPSS/1 2025 İcra Memuru Atama Taban Puanları